شاخص جهانی تابش فرابنفش UVI

  هشدار مهم..... خطر بسیار شدید  

شاخص جهانی تابش فرابنفش (UVI) سازمان بهداشت جهانی معیاری است که شدت تابش نور فرابنفش (UV) خورشید را در سطح زمین اندازه گیری می کند. این شاخص به افراد کمک می کند تا خطرات قرار گرفتن در معرض تابش UV را درک کرده و از خود در برابر اثرات مضر آن، مانند آفتاب سوختگی، آسیب چشم و سرطان پوست محافظت کنند.

شاخص UVI عددی بین 0 تا 10 است که هرچه عدد بالاتر باشد، سطح تابش UV شدیدتر و خطر آسیب بیشتر است.

• 0 تا 2: کم
• 3 تا 5: متوسط
• 6 تا 7: بالا
• 8 تا 10: خیلی بالا

سازمان بهداشت جهانی توصیه می کند که افراد در زمان هایی که شاخص UVI 3 یا بالاتر است، اقدامات احتیاطی بیشتری برای محافظت از خود در برابر تابش UV انجام دهند.

شاخص جهانی تابش فرابنفش (UVI) یک عدد واحد برای کل جهان نیست، بلکه برای مکان های مختلف در سراسر جهان بر اساس اندازه گیری های تابش فرابنفش در آن مکان ها محاسبه می شود.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) شبکه ای از ایستگاه های نظارت بر تابش فرابنفش را در سراسر جهان دارد که از آنها برای جمع آوری داده های مورد استفاده برای محاسبه UVI استفاده می کند. این داده ها سپس در دسترس عموم قرار می گیرد تا مردم بتوانند UVI را برای مکان خود پیدا کنند.

یافتن UVI برای شهر خود

شما می توانید UVI را برای شهر خود در وب سایت های مختلفی پیدا کنید، از جمله:

• وب سایت سازمان بهداشت جهانی : www.who.int
• وب سایت اداره ملی اقیانوسی و جوی (NOAA): www.noaa.gov
• برنامه های هواشناسی: بسیاری از برنامه های هواشناسی محبوب، مانند AccuWeather و WeatherBug، UVI را برای مکان شما ارائه می دهند. وبسایت هایی مانند www.uviindex.app (کلیلک کنید) می توانند شما را در این زمنیه کمک کنند. همچنین اپلیکیشن های آب و هوایی گوشی همراه نیز این شاخص را برای موقعیت مکانی خود نشان می دهند.

ارتفاع خورشید در آسمان در طول سال به دلیل حرکت زمین به دور خورشید و تمایل محور زمین تغییر می کند.

• حرکت زمین به دور خورشید: زمین در مداری بیضی شکل به دور خورشید می چرخد. این به این معنی است که فاصله زمین تا خورشید در طول سال متفاوت است. در زمستان، زمین در دورترین نقطه خود از خورشید قرار دارد و خورشید در آسمان پایین تر است. در تابستان، زمین در نزدیکترین نقطه خود به خورشید قرار دارد و خورشید در آسمان بالاتر است.

• تمایل محور زمین: محور زمین به زاویه 23.5 درجه نسبت به صفحه مدار آن کج شده است. این کج شدن باعث می شود نیمکره های شمالی و جنوبی در طول سال مقادیر متفاوتی از تابش نور خورشید را دریافت کنند. در زمستان، نیمکره شمالی از خورشید دورتر است و روزها کوتاه تر و تاریک تر هستند. در تابستان، نیمکره شمالی به خورشید نزدیک تر است و روزها بلندتر و روشن تر هستند.

ترکیب این دو عامل (حرکت زمین به دور خورشید و تمایل محور زمین) باعث می شود که ارتفاع خورشید در آسمان در طول سال به طور قابل توجهی تغییر کند.

ارتباط نزدیکی بین فاصله خورشید از زمین، فصل و میزان تشعشع فرابنفش (UVI) وجود دارد.

فاصله خورشید از زمین:

• زمین در مداری بیضی شکل به دور خورشید می چرخد، به این معنی که فاصله آن تا خورشید در طول سال ثابت نیست.
• در زمستان، زمین در دورترین نقطه خود از خورشید قرار دارد (تقریباً 152 میلیون کیلومتر).
• در تابستان، زمین در نزدیکترین نقطه خود به خورشید قرار دارد (تقریباً 147 میلیون کیلومتر).

فصل:

• فصل ها به دلیل تمایل محور زمین به زاویه 23.5 درجه نسبت به صفحه مدار آن ایجاد می شود.
• در زمستان، نیمکره شمالی از خورشید دورتر است و روزها کوتاه تر و تاریک تر هستند.
• در تابستان، نیمکره شمالی به خورشید نزدیک تر است و روزها بلندتر و روشن تر هستند.

میزان تشعشع فرابنفش (UVI):

• UVI به طور مستقیم با ارتفاع خورشید در آسمان مرتبط است.
• هر چه خورشید در آسمان بالاتر باشد، UVI بیشتر است.
• بنابراین، UVI در تابستان که خورشید در آسمان بالاتر است، به طور کلی بیشتر است.
• در زمستان، UVI به طور کلی پایین تر است زیرا خورشید در آسمان پایین تر است.

UVI در بالاترین سطح خود است:

• بین 10 صبح تا 4 بعد از ظهر: این زمانی است که خورشید در بالاترین نقطه خود در آسمان قرار دارد.
• در تابستان: تابستان گرم ترین فصل سال است و خورشید در آسمان بالاتر است.
• در نزدیکی خط استوا: خط استوا گرم ترین نقطه زمین است و خورشید مستقیماً تر به زمین می تابد.

اقدامات احتیاطی

حتی زمانی که UVI پایین است، مهم است که از پوست خود در برابر تابش UV محافظت کنید.

همیشه از کرم ضد آفتاب با طیف وسیع و SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید، لباس محافظ بپوشید و در سایه بمانید، به خصوص در ساعات اوج تابش نور خورشید (بین 10 صبح تا 4 بعد از ظهر).

با انجام این اقدامات ساده، می توانید خطر ابتلا به آفتاب سوختگی، آسیب چشم، پیری زودرس پوست و سرطان پوست را به طور قابل توجهی کاهش دهید.

UVI به طور مستقیم با ارتفاع خورشید در آسمان مرتبط است. به طور کلی، هر چه خورشید در آسمان بالاتر باشد، UVI بیشتر است.بنابراین، UVI در تابستان که خورشید در آسمان بالاتر است، به طور کلی بالاتر است. در زمستان، UVI به طور کلی پایین تر است زیرا خورشید در آسمان پایین تر است.

با این حال، عوامل دیگری نیز وجود دارد که می تواند بر UVI تأثیر بگذارد، مانند:

• پوشش ابر: ابرها می توانند مقداری از تابش UV را مسدود کنند، اما حتی در روزهای ابری، مقداری تابش UV وجود دارد.
• نوع پوشش زمین: برف و شن می توانند تابش UV را منعکس کنند و UVI را افزایش دهند.
• ازن: لایه ازن در جو زمین به محافظت از ما در برابر تابش UV مضر کمک می کند. سوراخ شدن لایه ازن می تواند منجر به افزایش UVI شود.

به طور کلی، کمترین UVI در زمستان است، زمانی که خورشید در آسمان پایین تر است و روزها کوتاه تر هستند.

مثال

در اینجا مثالی از UVI متوسط ​​ماهانه برای شهر آمستردام، هلند آمده است:

• ژانویه: 1.5    فوریه: 2.0   مارس: 3.0    آوریل: 4.0   مه: 5.0  ژوئن: 6.0    ژوئیه: 7.0    آگوست: 6.5   سپتامبر: 5.5    اکتبر: 4.0    نوامبر: 2.5    دسامبر: 1.5

همانطور که مشاهده می کنید، UVI در تابستان (خرداد تا مرداد) به طور قابل توجهی بالاتر از زمستان (آذر تا اسفند) است.

در اپلیکیشن های مربوط به آب و هوای گوشی همراه خود می توانید این شاخص را روزانه برای شهر خود مشاهده کنید.

شاخص بالای UV (فرابنفش) خطرات متعددی را برای افراد به همراه دارد، که از ناراحتی های لحظه ای تا خطرات بلندمدت برای سلامتی را شامل می شود. در زیر به بررسی مهم ترین این خطرات می پردازیم:

اثرات کوتاه مدت:

• آفتاب سوختگی: شایع ترین و سریع ترین اثر، آفتاب سوختگی است. این حالت زمانی رخ می دهد که اشعه ماوراء بنفش بیش از حد به DNA پوست آسیب برساند و منجر به قرمزی، درد، تورم و تاول شود.
• آسیب به چشم: اشعه ماوراء بنفش می تواند به چشم آسیب برساند و باعث ایجاد التهاب قرنیه (فلاش جوشکاری) و آب مروارید شود. علائم التهاب قرنیه عبارتند از کوری موقت، احساس شن ریزه در چشم و حساسیت به نور.

اثرات بلند مدت:

• پیری زودرس پوست: قرار گرفتن مداوم در معرض اشعه ماوراء بنفش می تواند روند پیری پوست را تسریع کند و منجر به ایجاد چین و چروک، چرمی شدن پوست و از دست رفتن خاصیت ارتجاعی آن شود.
• سرطان پوست: اشعه ماوراء بنفش یکی از عوامل اصلی خطر ابتلا به سرطان پوست، شایع ترین نوع سرطان در انسان است. سه نوع اصلی سرطان پوست عبارتند از: کارسینوم سلول پایه، کارسینوم سلول سنگفرشی و ملانوما. ملانوما تهاجمی ترین نوع است و در صورت عدم تشخیص و درمان زودهنگام می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
• ضعیف شدن سیستم ایمنی: قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماوراء بنفش می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و شما را در برابر عفونت ها آسیب پذیرتر نماید.

شدت خطر به عوامل مختلفی بستگی دارد:

شدت این خطرات به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله:

• قدرت اشعه ماوراء بنفش: هر چه UVI بالاتر باشد، نشان دهنده اشعه ماوراء بنفش قوی تر و خطر بیشتر است.
• مدت زمان قرار گرفتن در معرض نور خورشید: هر چه مدت زمان بیشتری در معرض نور خورشید باشید، خطر بیشتر است.
• نوع پوست: پوست روشن با ملانین (رنگدانه) کمتر، حساسیت بیشتری نسبت به اشعه ماوراء بنفش دارد.
• ارتفاع: شدت UV در ارتفاعات بالاتر افزایش می یابد.
• بازتاب: برف، شن و آب اشعه ماوراء بنفش را بازتاب می دهند و میزان مواجهه را افزایش می دهند.

محافظت در برابر خورشید به مجموعه اقداماتی گفته می شود که برای محافظت از پوست در برابر اثرات مضر تابش UV خورشید انجام می شود. این اقدامات می تواند شامل استفاده از کرم ضد آفتاب، پوشیدن لباس محافظ و ماندن در سایه باشد.

محافظت در برابر خورشید برای همه افراد، صرف نظر از سن، رنگ پوست یا نوع پوست مهم است. قرار گرفتن در معرض تابش UV بدون محافظت می تواند منجر به آفتاب سوختگی، آسیب چشم، پیری زودرس پوست و سرطان پوست شود.

با انجام اقدامات ساده ای برای محافظت در برابر خورشید، می توانید خطر ابتلا به این مشکلات را به طور قابل توجهی کاهش دهید.

این اقدامات شامل موارد زیر است:

• استفاده از کرم ضد آفتاب با طیف وسیع و SPF 30 یا بالاتر: هر دو ساعت یکبار و به دفعات بیشتر بعد از شنا یا تعریق، کرم ضد آفتاب را دوباره استفاده کنید.
• پوشیدن لباس محافظ: پیراهن آستین بلند، شلوار و کلاه لبه دار می تواند به محافظت از پوست شما در برابر تابش UV کمک کند.
• عینک آفتابی: از عینک آفتابی که از چشمان شما در برابر اشعه UVA و UVB محافظت می کند استفاده کنید.
• سایه: تا حد امکان در سایه بمانید، به خصوص در ساعات اوج تابش نور خورشید (بین 10 صبح تا 4 بعد از ظهر).

نتیجه:

• فاصله خورشید از زمین در طول سال تغییر می کند، اما به طور مستقیم با UVI مرتبط نیست.
• فصل به دلیل تمایل محور زمین ایجاد می شود و نقش مهمی در UVI دارد.
• UVI به طور مستقیم با ارتفاع خورشید در آسمان مرتبط است و در تابستان که خورشید در آسمان بالاتر است، به طور کلی بیشتر است.

تاثیر شاخص بالای UV بر محصولات گلخانه ای می تواند دو جنبه داشته باشد. در زیر به بررسی مزایا و معایب بالقوه آن می پردازیم:

مزایای بالقوه:

• تقویت رشد گیاه: برخی مطالعات محدود نشان می دهد که برخی از محصولات، به ویژه آنهایی که با محیط های با UV بالا سازگار نیستند، ممکن است با قرار گرفتن کنترل شده در معرض نور UV-A، رشد و تولید برخی ترکیبات مفید را افزایش دهند. این امر از طریق فیلم های گلخانه ای تخصصی یا نورپردازی UV اضافی قابل دستیابی است.

معایب بالقوه:

• سوختگی آفتاب و توقف رشد: برای اکثر محصولات گلخانه ای، اشعه ماوراء بنفش بیش از حد، به ویژه UV-B مضر است. این می تواند باعث ایجاد علائمی شبیه آفتاب سوختگی روی برگها مانند تغییر رنگ، پژمردگی و توقف رشد شود. در موارد شدید، حتی می تواند منجر به مرگ گیاه شود.
• کاهش کیفیت میوه: قرار گرفتن در معرض UV بالا می تواند بر کیفیت میوه ها و سبزیجات تأثیر منفی بگذارد. این می تواند بر رنگ، بافت و حتی میزان ویتامین آنها تأثیر بگذارد.
• ضعیف شدن مکانیسم های دفاعی: اشعه ماوراء بنفش بیش از حد می تواند مکانیسم های دفاعی طبیعی گیاه را در برابر آفات و بیماری ها سرکوب کند. این می تواند آنها را در برابر عفونت ها آسیب پذیرتر کند.

به طور کلی:

در حالی که برخی تحقیقات نشان دهنده مزایای بالقوه ناشی از قرار گرفتن کنترل شده در معرض UV برای محصولات خاص است، تأثیرات منفی UV بالا بر اکثر محصولات گلخانه ای بیشتر از هر گونه مزیت بالقوه ای است.

در اینجا برخی از استراتژی ها برای مدیریت اشعه ماوراء بنفش در گلخانه ها آورده شده است:

• فیلم های مسدود کننده UV: فیلم های گلخانه ای که اشعه ماوراء بنفش B را مسدود می کنند به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند. این فیلم ها نور خورشید مفید را برای رشد گیاه فراهم می کنند در حالی که اشعه ماوراء بنفش مضر را فیلتر می کنند.
• پارچه سایه بان: پارچه های سایه بان نصب شده در خارج یا داخل گلخانه می توانند به خصوص در ساعات اوج نور خورشید، محافظت بیشتری را ارائه دهند.
• بهینه سازی تهویه: تهویه مناسب به تنظیم دما و رطوبت داخل گلخانه کمک می کند و به طور غیرمستقیم بر قرار گرفتن گیاهان در معرض UV تأثیر می گذارد.

به خاطر داشته باشید: تأثیر خاص اشعه ماوراء بنفش بر محصولات شما به عوامل مختلفی مانند نوع محصول، حساسیت آن به UV و کل محیط گلخانه بستگی دارد. مشورت با یک متخصص کشاورزی یا متخصص گلخانه می تواند به شما در تعیین بهترین روش برای مدیریت اشعه ماوراء بنفش در شرایط خاص شما کمک کند.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد تفاوت نور UVA، UVB و UVC می توانید این مقاله را مطالعه بفرمایید (کلیک کنید).